Maria Wilkoszewska
data urodzenia: 14.07.1898 Łódź
data śmierci: 21.07.1957 Łódź
aktorka, śpiewaczka;
Właściwie Maria Saryusz ( Sarjusz ) Wilkoszewska zamężna Kruger.
Żona aktora i reżysera Czesława Strzeleckiego.
Córka fotografa Bronisława i Marii z Jankiewiczów.
Ukończyła gimnazjum Pętkowskiej w Łodzi, następnie przenosi sie do Kijowa, gdzie w Szkole Muzycznej prof. Tutkowskiego pobiera lekcje gry na pianinie w klasie prof. Diakowej oraz ksztalci głos u znakomitego niegdyś artysty operowego Tadeusza Kańskiego. Równocześnie zaczyna wysępować jako solistka w Winnicy,Humaniu,Kijowie (1915 - 1919 ).
Po powrocie do Polski w 1919 roku ,występuje jako primadonna operetkowa na scenach w Sosnowcu ,Toruniu, Bydgoszczy, Krakowa. W 1928 angażuje się do Lwowa, jako śpiewaczka operowa i operetkowa . W międzyczasie ( m.in. w 1931 roku ) występuje w Katowicach , nastęnie w Warszawie , Łodzi, Bydgoszczy. W latach trzydziestych występowała także z powodzeniem przed mikrofonem Polskiego Radia, dając indywidualne koncerty w audycjach nadawanych ze studia w Poznaniu ,Krakowa,Lwowa,Torunia.
Od 1935 roku poświęca się wyłącznie dramatowi. Gra w następujących teatrach : Redyta ( objazd w 1935 roku ), następnie w Łucku, Poznaniu,Toruniu.
W czasie drugiej wojny światowej nie wystepowała na scenie, pracowała jako urzędniczka.
Po wyzwoleniu podejmuje ponownie działalność sceniczną ,najpierw w Bydgoszczy, potem kolejno w Poznaniu,Lublinie,Gdańsku, Bielsku - Białej.
Jako artystka operowa śpiewała m.in. tytułową Halkę ,partię Carewicza ( Borys Godunow), Missettę ( Cyganeria ) , Siebel ( Faust ), Chłopiec leśny ( Rusałka ).
Jako primadonna operetkowa z powodzeniem występowała m.in. w : Ptaszniku z Tyrolu, Gri-Gri, Dzwonach kornewilskich, Rozwódce, Nitouche.
Od 1935 aktorka występowała w dramacie, gdzie odniosła niebywały sukces . Na jej koncie znalazły się takie role m.in. Aniela ( Śluby panieńskie ), Maliczewska ( Panna Maliczewska), oraz role charakterystyczne : Podstolina ( Zemsta ), Elmira ( Świętoszek ), Mama ( Powrót mamy ), Starościna ( Wąsy i peruka ), Dulska, Juljasiewiczowa ( Moralność pani Dulskiej ), Helena ( Lekkomyślna siostra ), Prof. Wimmer ( Matura ), Matka ( Król Arlekin ).
W 1956 roku obchodziła jubileusz 35 - lecia pracy artystycznej wcielając się w postać Pani Higgins ( Pigmalion ) .
Aktorka umiała wiele prawdy o życiu, ukazać na scenie. Rampa sceniczna , nie była dla niej barierą, oddzielającą ją od publiczności, była pomostem łączącym Wilkoszewską z widownią. Nawet drobne rólki, były wykończone w szczegółach. Jako aktorka dramatyczna zawsze kulturalnie buduje swoje sceniczne kreacje. Jest zawsze zadziwiająco młoda, odkrywcza w swej delikatnej, misternej robocie aktorskiej.
Maria Wilkoszewska należała do rzędu tych artystek scenicznych , które zdobyły doświadczenie prawie we wszystkich gatunkach twórczości teatralnej. Była obdarzona pieknym sopranem lirycznym o bogatej skali koloraturowej, z uwagi na dysponowanie wielorakim zasobem środków aktorskich została zrządzeniem losu primadonną oeretkową.
Osobną kartą jej działalności była praca pedagogiczna. W Toruniu prowadziła klasę śpiewu, w Bydgoszczy i Lublinie zajmowała się dykcją, ustawianiem głosu, usuwaniu wad głosowych.
Źródło:
Program teatralny wydany z okazji jubileuszu 35-lecia pracy artystycznej Marii Wilkoszewskiej (na podstawie biogramu autorstwa Zbigniewa Korneckiego ).
www.e-teatr.pl/pl/programy/2013_11/49807/pigmalion_teatr_polski_bielsko_cieszyn_1956.pdf
