Irena Borowska
Ok . 1907 Kraków
17.03.1944 Warszawa
Aktorka dramatyczna
Córka Janiny i Mariana Borowskich, doktora praw i pracownika administracji państwowej w Krakowie. Matka Ireny Borowskiej na początku stulecia była bohaterką dwóch poważnych skandali obyczajowych , które miały wpływ na dalsze życie Ireny Borowskiej . Oddana przez matkę do domu państwa Bujwidów , znanej i szanowanej krakowskiej rodziny , gdzie spędziła całe dzieciństwo. Jako dziecko uczyła się w domu pod okiem Stefanii Sempałowskiej , następnie ukończyła jedno z krakowskich gimnazji.
Już w młodości zdradzała duże zdolności aktorskie.
W 1925 zdała egzamin maturalny. Opiekunowie Borowskiej chcieli by podtrzymała ich tradycję rodzinną i dalszą naukę poświęciła studiom medycznym . Marzeniem Ireny był teatr , co wywołało ostry sprzeciw jej opiekunki. Konsekwencją tej decyzji było opuszczenie Krakowa , ską udała się na studia teatralne do Warszawy. Uczęszczała na kursy dramatyczne prowadzone przez Aleksandra Zelewrowicza, oraz na zajęcia w Reducie, gdzie rad aktorskich udzielał jej Juliusz Osterwa.
W 1929 roku ukończyła Oddział Dramatyczny przy Konserwatorium Muzycznym w Warszawie.
Po ukończeniu szkoły została zaangażowana na krótko do teatrów lwowskich , gdzie zagrała kilka ról , m.in. Hermina w Śnie nocy letniej (W. Shakespeara ) w reż. E.Wiercińskiego, Ewa w Dziadach( A. Mickiewicza ) w reż. L.Schillera.
W 1933 roku powróciła do Warszawy , gdzie dostała angaż do Teatru Polskiego i Małego . Na stołecznych scenach pozostała do wybuchu drugiej wojny światowej , tworząc szereg kreacji aktorskich m.in. Eleonora w Sprawie Dantona (S.Przybyszewskiej )w reż. A.Zelwerowicza , Laura w Kordianie ( J.Słowackiego) w reż. L.Schillera , oraz Augustynka w Lecie w Nohant ( J.Iwaszkiewicza), Kora w Nocy Listopadowej (S.Wyspiańskiego). Sezon 1939 przyniósł aktorce kolejny sukces. W Teatrze Polskim odbyła się premiera sztuki pt. Koleżanki autorstwa Stefana Krzywoszewskiego , w reż. Z.Ziembińskiego. Przedstawienie miało niesłychaną frekwencję, Borowskiej towarzyszyły na scenie Nina Andrycz i Irena Malkiewicz – Domańska . Aktorki zebrały wiele pochlebnych recenzji . Rolę Ireny Borowskiej tak opisywała ówczesna prasa „(…)uroczo wygladająca i zabawna , dała swojej bohaterce dużo werwy i oryginalności.
Pod koniec lat 30 – tych często wystepowała w warsztatach dyplomowych Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej ( m.in. w sztuce - Jutro J. Conrada w reż. J. Wyszomirskiego )
Na sezon 1939/1940 miała nadal wchodzić w skład Teatru Polskiego w Warszawie.
Po wybuchu wojny , znalazła się na terenach wschodniej Polski. Wraz z bliskimi , próbowała przekroczyć granicę polsko – litweską , jednak w ostatniej chwili rozmyśliła się. Przyłączyła się do jednego z odziałów wojska polskiego , z którym dotarła do Grodna. W mieście spotkała Andrzeja Szalawskiego , dzieki któremu znalazła się w zespole teatralnym Aleksandra Węgierki. W niedługim czasie zespół ten przeniósł się do Białegostoku. Natępnie wspólnie z Szalawskim , aktorka powróciła do stolicy. Gdy dotarła na miejsce, okazało się , że jej mieszkanie zajmują „dzicy lokatorzy”. Zabrała ze sobą jedynie , kilka ubrań, które pozostawiła, uchodząc z ludnością cywilną we wrześniu 1939 roku. Zamieszkała na ulicy Suchej u bliskich znajomych. Podczas pobytu w Warszawie nie uczestniczyła w jawnym życiu teatralnym , występowała często w prywatnych wieczorach artystycznych , ponadto pracowała jako ekspedientka w sklepie spożywczym przy ulicy Polnej.
W dniu 17 marca 1944 roku została zastrzelona przez niewyjaśnionych sprawców w swoim warszawskim mieszkaniu . jedna z wersji głosi, iż aktorkę zastała zastrzelona przez ludzi związanych z NKWD, gdyż jej partner życiowy Jerzy Niezbrzycki v. Ryszard Wraga był wrogiem ustroju państwowego Związku Radzieckiego.
