Julian Wołoszynowski  

data urodzin: 4.04.1898 Serby na Podolu

data śmierci: 16.12.1977 Warszawa

aktor,kier.lit.teatru;

Pseud. Julian Łukaszewicz.

Mąż aktorek Zofii Wołoszynowskiej następnie Marii Dulęby.

Był synem Joachima W., ziemianina, i Marii z Łukaszewiczów. W 1917 ukończył w Kijowie gimn., nast. studiował prawo na uniwersytecie. W 1916-17 występował w kijowskim T. Studya S. Wysockiej, m.in. jako Filon w "Balladynie"; w 1918-19 (pod pseud. Łukasze­wicz), nadal pod kier. Wysockiej, w T. Polskim i w Młodym T. Polskim w Kijowie grał m.in. Ge­niusza ("Wyzwolenie") i Orestesa ("Elektra" H. Hofmannsthala). W 1919 przeniósł się do Warszawy, kontynuował studia na Uniw. Warszawskim. Do ok. 1924 występował sporadycznie w T. Rozmaitości i w Reducie, np. jako On ("Przechodzień"), Aniołek straszny ("Straszne dzieci"). Brał udział w wojnie 1920. W tymże roku debiutował jako poeta w dzien­niku "Naród". W 1921 współdziałał w organizowa­niu eksperymentalnej sceny Elsynor w T. Małym w Warszawie. W sez. 1923/24 był wymieniany (pod nazwiskiem W.) w zespole aktorów T. Komedia. Później poświęcił się wyłącznie pracy literackiej. Jako krytyk teatr. współpracował z czasopismami: "Rzecz­pospolita", "Comoedia", "Epoka", "Gazeta Polska". Seria jego artykułów skierowanych przeciw A. Szyfmanowi, drukowanych w "Gazecie Polskiej", zakoń­czyła się pojedynkiem 3 VII 1931. W listopadzie 1932 W. był członkiem jury konkursu teatr. w ro­cznicę śmierci Wyspiańskiego. Od 1932 współpraco­wał z Wojskowym Instytutem Naukowo-Oświatowym. W 1936-38 był red. działu kultury i sztuki w "Polsce Zbrojnej". Po powstaniu warsz. zamieszkał w Krakowie. Brał tam udział w próbach reaktywo­wania Reduty. Od 1945 współpracował z "Dzienni­kiem Polskim". W 1946 był kier. lit. T. Kameralnego TUR. W 1947 wrócił do Warszawy. Współpracował z "Teatrem" (1947-49) i "Dialogiem". Wydał m.in. "Teatr miniatur" (Warszawa 1962) oraz "Szkice teatralne i literackie" (Kraków 1970).

Bibl.: Almanach 1976/77; Iwaszkiewicz: Wysocka; Krasiński: Warsz. sceny; Z. Nałkowska: Dzienniki t. 3, Warszawa 1980 (H. Kirchner); Orlicz (il.); Orzechowski: Stary Teatr; Simon: Spis przedstawień Reduty s. 210; SWPP seria 1; Szczublewski: Żywot Osterwy; Kur. Warsz. 1922 nr 108; Polska Artyst. 1923-24 s. 128; Scena Pol. 1922 z. 8-10, 11-12; Życie Warsz. 1977 nr 307; Afisze, programy, wycinki prasowe, IS PAN.

Ikon.: Fot. - MTWarszawa.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994